Efemèrides. Inauguració de Cal Pal de la Cortinada

URTEURRENAK. Inauguracio Espai socio-cultural Cal Pal Cortinada

Cal Pal pairal etxea da, leinu etxe bat, La Cortinada izeneko herrian, Andorrako Ordinoko parrokian. Erdi Aroko etxea da, Escoter familiaren ondarearen parte zen, ondorengoetako batek, La Massanako bikario Bernat Escoterrek eta bere ama Raimundak etxea Joan Pal de Ordinori eman zioten arte. Une hartatik aurrera eman zitzaion egun ezagutzen zaion izena.

Mendeetan zehar, etxeak gero eta garrantzi gehiago irabazi zuen eta parrokiako garrantzitsuena bihurtu zen. Garrantzi hori eraikuntzan bertan ikus daiteke, herrialde honetako herri-arkitekturari dagokionez eraikin adierazgarrienetako bat da eta. XVI. mendean eta XIX. mende hasieran eraikina hainbat aldiz handitu zela dokumentatu da. Horietako batean, etxebizitzari hirugarren gorputz bat gehitu zitzaion bi galeria estalirekin hego-ekialdeko fatxadan eta horma zuridun usategi bereizgarriarekin, ertzeetako batean ikusgarri. Une horretatik aurrera, etxeak orain duen itxura hartuko zuen.

XX. mendeko laurogeita hamarreko hamarkadan egin ziren berritze-lanei esker, eraikinaren balioa areagotu zen Andorrako ondare kulturalaren elementu gisa. Horregatik, 2011n Andorrako ondare kulturalaren Inbentario orokorrean sartu zuen Kultura Ministerioak.

2018an, etxea Andorrako artearen, identitatearen, jatorrien, ondare natural eta kulturalaren inguruko eztabaida eta hausnarketarako leku bihurtu zen. Lehenengo proiektu handia Primera Pedra delakoa izan zen, harri lehorrean egindako lehenengo eraikuntzen azterketa, bilketa, sustapena eta babeserako proiektua, alegia. Harri lehorra antzina eraikitzeko herrialde ugaritan erabiltzen zen teknika bat zen, , eta Andorran ere oso asko erabili izan zen: harriak berez duten formarekin ahokatzen dira, inolako mortero edo argamasarik gabe.