Kultura herrikoia. Canilloko Arlekinak. Andorrako Printzerria»

KULTURA HERRIKOIA. Canilloko Arlekinak

Canilloko parrokian ospatzen den inauterietan, arlekinak izeneko pertsonaiak dira protagonistak. Kolore biziko jantzi bitxiz jantzita, musikaren erritmoan dabiltza konfetia botatzen duten bitartean.

Ez dakigu tradizio horren jatorria zein den, baina argazkiei eta beste dokumentu batzuei esker, XX. mendearen hasierara irits gaitezke; gehienen ustetan, garai hartan Frantziara emigratu behar izan zuten Canilloko langileek ekarri zuten.

Hasieran, gizonak baino ez ziren mozorrotzen, hainbat forma eta koloretako ohialkiekin etxeetan egiten ziren jantziekin; jantzi horiek pijama edo kolore argiko arropa baten gainean josten ziren, eta horien gainean, berriz, lore eta kaskabiloak jartzen ziren. Antzina, kolore zuriko txapel lau bat jartzen zuten, orkatiletan kaskabilo handiak lotzen zituzten eta eskuan usta bat zeramaten, abestien erritmoan klaskatzeko. Aurpegia sare metalikoko edo margotutako maskara batez estaltzen zuten, arlekin-mozorroa osatuz.

Gaur egun, txano batek ordezkatzen du txapela, makillajeak maskara, eta usta erabili ordez konfetia eta irina botatzen dituzte.

Arlekinak ospakizuneko edozein unetan ager zitezkeen, nahiz eta haien agerpen nagusia inauterietako errege den carnestoltes zintzilikatze zenekoa izan; orduan, parrokiaren kaleetan desfilatzen hasten ziren. Koadrilatan antolatuta, etxez-etxe ibiltzen ziren, “robar l’olla” egiteko (lapikoa lapurtzeko), eta desfilean parte hartu nahi zuten guztiak gonbidatzeko.

Gaur egun, tradizio berezieta parte-hartzailea da, non gazteak Canilloko kaleetan zehar karrozetan dabiltzan. 2010az geroztik, kultura-adierazpen babestutzat jotzen da, eta Interes Kulturaleko Festatzat hartzen da.