AMÉRICA UPAEP

Ameriketako, Espainiako eta Portugaleko Posta Batasuna osatzen duten herrialdeen elkarteak (UPAEP) urtero igortzen du aurten Joko tradizionalei eskaini dioten gai komuneko zigilu bat. Espainiak, nazioarteko erakunde horretako kide izanik, Karta espainolei eskaini die igorpena, ausazko joko tradizionalentzat erabiliak, eta briska, tutea, musa, eskoba eta halako jokoetan erabiliak.

Karta espainolak lau palotan banatzen diren 48 kartaz daude osatuta: urreak, kopak, ezpatak eta bastoiak. 1etik 12ra daude zenbatuta palo guztiak, eta txota, zaldia eta errege irudiei dagozkie 10, 11 eta 12 zenbakiak. Oro har, 40 karta erabili ohi dira, zortziak eta bederatziak kentzen baitira. Karta espainoletan, irudiak gorputz osoarekin irudikatzen dira eta naipeak ikur batekin adierazten dira kartak destolestu gabe bereiztea ahalbidetzen duena. Kopek eten bat dute, ezpatek bi, bastoiek hiru eta urreek etenik gabeko lerroa. Jatorria zenbakizko denborapasa batean dutela uste dute eta, hala ikus daiteke XIV eta XV mendeko Europako hainbat herrialdetako oihaletako irudietan. Herrialdeen eta garaien arabera aldatzen diren hainbat eta hainbat diseinu daude, eta antzinakoek jaun handientzat egindako lanen aberastasun artistikoa agerian uzten dute. Era berean, naipeetan irudikatzen diren gaiak ere oso anitzak dira eta elkarri lotuta daude, horietako asko artearekin, heraldikarekin, mitologiarekin, politikarekin edo musikarekin zerikusia baitute. Lauki zuzen forma izaten dute, baina badira karratuak eta biribilak ere. Zigilu honetan karta espainiar klasikoen lau paloak irudikatu dira, Arabako Naipeen Fournier Museoak eskainitakoak. Museo horrek, Gasteizko Erdi Aroko Bendaña etxean dagoena, 20.000 karta-sortatik gorako bilduma du, horietatik asko berdingabeak. Nabarmenenen artean daude Goiko Rhinean, 1400 erdialdean inprimitutako plegua, Frantziatik ekarritako zetazko brodatua, eta hainbat sorta goriko, barroko eta berpizkundekoak.