200 Aniversario nacimiento Cosme García Sáez

Cosme García Saézen jaiotzaren 200. urteurrena

Zigilu honen jaulkipenarekin Correosek merezitako omenaldia egin nahi dio Cosme García Saez errioxarrari, gure herrialdean ahanzturan geratu diren talentu anitzetako bat izanik. Logroñon jaio zen 1818ko irailaren 27an, familia xume batean. Geldigaitza eta autodidakta izaeraz, mekanikarako eta ikasketa teknikoetarako gaitasun handia erakutsi zuen gazte-gaztetatik, eta gauzak asmatzera eramango zuen handik urte batzuetara, hain zuzen ere armekin, inprentarekin, postarekin eta nautikarekin lotutakoak.

Madrilera joan zen bizitzera Biurteko Progresista hasieran, eta bi urte geroago, 1856an, bere lehen asmakizunak aurkeztu zituen: atzekargako fusila, inprenta mugikor bat eta tramankulu bat “tintazko tinbre mota guztietarako”. Correoseko Zuzendaritza Nagusiak beretzat hartu zuen azken hori, 1857. urtean, gutunen aurrealdean bidalketa-data eta atzealdean iriste-data jartzeko, hortik bere izena: 1857 datagailua edo II Mota, 1854ko modeloaren edo I Motaren ordez. Kalitate handiko burdinarekin atzerrian egindako diru-moldeak inpresio bat uzten zuen, 19,5 eta 11 milimetroko diametroak dituzten bi zirkulu kontzentrikok eratua. Erdian data agertzen da, bai eta zein egun den ere, hilabetearen lehen hiru hizkiak ezkerrerantz makurtuta, eta urtearen azken bi zifrak. Koroa zirkularraren goialdean herriaren izena, eta behealdean, berriz, dagokion probintziaren kapitala; Administrazio nagusi bat denean, haren izen hierarkikoa agertzen da behealdean. Datagailu mota hori 1870eko hamarkada hondarreraino erabili zen.

1857. eta 1861. urte bitartean 600 datagailu saltzetik eta horien mantentze-lanetatik lortutako diruarekin, Cosme Garcíak bere asmatzaile-karrerarekin jarraitu ahal izan zuen. Bartzelonako Administrazio nagusira egindako bisitan itsasoa ezagutu zuen, eta bere patente ospetsuena garatzeari ekin zion berehala, itsaspekoa, alegia. 1858. urtean bere lehen ereduaren frogak egin zituen Bartzelonako uretan, Narciso Monturiol-en Ictíneo I baino urtebete aurretik.

Correosek berritu egiten du asmatzaile bati eskainitako zigiluan, ezin zen besterik izan; kautxuak ordezten du papera, eta motiboa erliebean agertzen da: Cosme Garcíaren silueta, itsaspekoaren bozetoa ur azpian, legenda eta 1857ko datagailuaren inpresioa, efektuaren eskuinaldean nabarmenduta.