JUEGOS Y DEPORTES TRADICIONALES

A serie Xogos e deportes tradicionais -posta en circulación ao longo de 2008 cun total de 16 selos relacionados con actividades lúdicas conservadas nalgunhas rexións españolas- finaliza cos valores filatélicos dedicados ao chito, a chave e a calva que, ao igual que os xogos de bolos, se inclúen na variedade de lanzamento de precisión.

O chito, coñecido na zona de Castela como tuta ou tarusa, trátase dun cilindro de madeira, que durante o xogo hai que derribar, sobre o que se colocan unhas moedas ou chapas. A partida consiste en lanzar uns discos de ferro, chamados tostón, doblón ou tango, desde unha distancia de 15 a 20 metros para derribar a tuta e lograr que as chapas queden o máis cerca posible do doblón. O terreo de xogo é chairo e rectangular, de 22 metros de longo por 4 de ancho. Desde a Guerra Civil e ata a década dos 60 estivo prohibido por ser un xogo de apostas. A chave, practícase con distintas variantes en Galicia, Asturias e norte de León. O xogo consiste en lanzar uns discos, os pellos, duns 500 gramos de peso para tratar de darlle á chave, cravada no chan, e situada a 20 o 30 pasos de distancia. Nalgunhas zonas esta forma de xogo varía lixeiramente. Así, en Ourense a chave, de 75 centímetros de altura, ten forma de aspa para que poida xirar se é golpeada. Na Coruña practícase a chamada chave de lingua pola forma que asemella e o fin do xogo non é só dar na chave senón tratar de derribala. No Ferrol a modalidade é a chave de forquita, consistente nunha única aspa sobre a que hai que golpear para que xire unha volta completa. Finalmente, en Asturias practícanse as modalidades de chave clásica e chave alterna. O xogo da calva ou morrillo ten orixes pastorís e practícase, principalmente, na zona castelán-leonesa e en menor medida en Madrid e Guadalaxara. Precísanse dous elementos: a calva, peza de madeira con dous brazos en forma de ángulo, e o morrillo ou canto, tradicionalmente unha pedra substituída na actualidade por unha peza de ferro. O xogo baséase en lanzar o morrillo, desde unha distancia de 10 o 15 metros, para dar directamente na calva. A folla bloque está formada por tres selos e tres viñetas sen valor postal que mostran as técnicas de lanzamento e as pezas claves destes xogos autóctonos, que chegaron ata os nosos días debido ao interese de preservación dalgunhas rexións.