Tradiciones y costumbres. Mayordomía Virgen del Collado

Tradicións e Costumes.

Mordomía da Virxe do Collado. Santisteban del Puerto. Xaén.

Correos, coa emisión deste selo, dedicado á Mordomía da Virxe do Collado, dan a coñecer unha das tradicións máis antigas que se conservan en terras de Andalucía oriental, concretamente na bisbarra xienense de El Condado, na poboación de Santisteban del Puerto. A Mordomía é un costume secular que afunde as súas raíces orixinarias na España medieval pois se sabe polos Libros Capitulares do século XIV que xa viña sendo por entón celebrada como conxunto de manifestacións devocionais dedicadas á Virxe do Collado, cuxa imaxe se apareceu o 26 de abril de 1232 ao labrador Esteban Solís, quen estando a labrar as súas terras nun outeiro, sacou co seu arado unha campá en cuxo interior se achaba o talle da Virxe. Este feito, tras coñecerse, foi atribuído a un milagre. Esta imaxe da Virxe tomou o nome do “Collado” polo lugar onde foi atopada e declarárona Patroa de Santisteban.

A Mordomía, ten como símbolo principal o “Cadro da Virxe do Outeiro”. Estandarte que representa a Virxe e o momento da aparición a Solís. A tradición, celebrada ano tras ano no seu honor, consiste en venerar mediante un amplo elenco de actos e de festividades reunidas dentro da Mordomía á Virxe. A súa culminación xorde nas festas de “Pascuamayo”, que conclúen para a “Vella Mordomía” o luns de Pentecoste coa suba do “Cadro” ao templo de Santa María. Alí, se o “Cadro” é novamente tomado por unha persoa que debe saltar e facerse co mastro central para erixirse en “Mordomo”, acompañado por dous “Compadres” que agarrarán os mastros ou paus laterais, producirase o comezo dunha “Nova Mordomía” co que se renovará o amplo elenco de festividades que encherán de alegría a toda a poboación. O "Cadro" será depositado na casa do Mordomo e darán comezo as diversas festas relixiosas e profanas en honor á Virxe. Faranse poxas de produtos da terra doados á Confraría; repartición de chulas; recollida do trigo doado pola xente da poboación, a cargo de muleiros e mulillas engalanadas con fitas de cores, con colares de sonoros axóuxeres e campaíñas; nomeamentos de “Comisarios do muíño” para o denominado “Día da Caridade” e do “Comisario dos mozos e mozas”.

O selo reproduce o momento no que é tomado o mastro central do “Cadro” polo novo Mordomo e os seus Compadres ante a imaxe da Virxe do Outeiro e os seus devotos. Para o seu deseño o Estudo Fotográfico Navarrete cedeu de xeito desinteresado as imaxes.

Texto: Francisco Vicent Galdón